Toronto | QOL | Agoosto 23, 2015 – Soomaaliya intaanu gumeystuhu imam oo aysan noqon wadan dadka soomaaliyeedna ay kala deganaayeen deegaamada dhulka ay ku baahsan yihiin dadka Soomaalida ee afka Soomaaliga ku hadlo ee geyiga geeska Africa mudo aad u fog waxay lahaayeen bulshooyinkaasi dad aftahano iyo murti yaqaana ah oo bulshooyinkaasi dhexdooda amaan iyo sharaf kulahaa.
Sanadihii 1950yadii ilaa burburkii 1991, waxaa masraxyada gobollada iyo degmooyinka wadanka dadka madaadaalin jiray hobollo magacyo caana ku lahaa wadanka Soomaaliya guud ahaantiis, waxaa kaloo jiray mu’allifiin u shaqayn jiray dhaqanka ha ahaado mid waqooyi, koonfur, banaadir, maay iyo maxaa tiriba, dadkuna aad uga heli jireen.
Barre Maxamed Fiidoow oo ku magacdheer “Leento” waxa uu ka mid ahaa da’yartii bartamihii Todobaatanaadkii fanka soo galay isagoo fanka ka soo galay tababarid iyo macalinimo Ubixii degmada H/wadaag, kedibna ku biiray kooxdii halgan ilaahna heybad u siiyay curinta heesaha, gabayada,saarista laxanka iyo weliba ku luuqeeynta heesaha, waxaa kale oo jira heeso badan oo uusan isagu curin laakiin uu laxanka saaray.
Barre Maxamed Fiidoow murtida qiimaha baaxadda leh ee ay heesihiisu leeyihiin waxay u suura gelisay inuu fanaaniinta qaranka badankoodu ku luuqeeyaan heesaha uu curiyo isagoo aanan ku koobnaanin keliya kooxdii uu ka tirsanaa.
Barre Maxamed Fiidoow waxaa kale uu curiyay riwaayado fara badan oo laga dhigay goboladii wadanka Soomaliya badankooda iyo Golihii Murtida iyo madadaalada ee National Teatre-ka, hadaan wax yar oo ka mid ah suugaantiisa ku xuso qormadaan waxaa ka mid ahaa heesihiisa;-
Heesaha Jacaylka iyo Arimaha bulshada wuxuu Abwaan Barre Maxamed Fiidoow ka tiriyay heeso aan ka soo qaadan karo kuwooda ugu caansanaa;-
1974 | Yaan caguhu ku jabin | Hanuuniye |
1974 | Alla hayoow maxaa iga qabsaday (jiririco) | xaliimo codweyn, mar Zulfa, marne Farxiya Fiska |
1974 | Hayaan badan | Cabdiqadar Xasan |
1978 | Caasi waalidiinoow | Cabdiqadir Jubba iyo Nadiifo Cali Kulane |
1986 | Si un iigal (Ixtiraam) | Mar Xabiibo Xassan Tooxow, marne Farxiya Fiska |
1986 | Waan dhalin yaroo | Nadiifo Cali Kulane |
1986 | waa amaanta inaad u qalantaa | Lafoole iyo Xabiibo Xassan Tooxow |
1986 | Cakuye | Xabiibo Xassan Tooxow |
1986 | waa dhaawac culus | Xabiibo Xassan Tooxow |
1987 | Markaan da’da jiray 15 | Xassan Adan Samatar |
1988 | Kaska Cad (caashaqa) | Xabiibo Xassan Tooxow |
1989 | Caashaqa dhabtaa | Xabiibo Xassan Tooxow |
1989 | Uurkiyo qalbiga | Xabiibo xassan tooxow |
1993 | Hayada Fudud | Xabiibo Xassan Tooxow, marne Labadhagax |
1993 | sidii ulaha | Nadiifo Cali Kulane iyo Lafoole |
1993 | I sheeko weydii | Cabdi tahliil |
1993 | Halloow | Cabdi tahliil iyo Xabiibo xassan tooxow |
1994 | Ruuneey Adaan dadka kuu jeclahay (Ruun) | Lafoole |
1994 | Xugmaneyd dhacdo u daa | Lafoole Iyo Xabiibo Xassan Tooxow |
1994 | Xeerka dumar marwa unoqo | Boqol |
1995 | sidii nirigta Maandeeq | Boqol, marne Lafoole |
1995 | Adaa sida xariirtii ah | Cabdiqaadir Jubba |
1996 | Gefka inaan xambaarto | Cabdow Aramram |
Kuwa wadaniga ah:
1977 | Halsan dheer | Xaliimo codweyn |
1978 | Ahlan Wasahlan | C/qaadir Jubba iyo Nadiifo Cali Kulane |
1988 | Wankii ducadee la qalay | Xabiibo Xassan Tooxow |
1988 | Kun qade kowna haku daro | Binti Cumar Gacal |
1988 | Darmaanta qaaliga ah | Barre Maxamed Fiidow iyo Xabiibo Xassan tooxow |
1989 | Ninka yaa uwarama | Qamar C/laahi Harawa |
1989 | Ma adinka umbaa is raba | Saado Cali Warsame |
1989 | Ma intaan ka badan wax la aamusaa | Barre Maxamed Fiidow marne Axmed mooge |
1990 | Dibi geeso weyn | Xabiibo Xassan Tooxow |
1991 | Madfaca aqalkeyga gubay | Xabiibo Xassan Tooxow |
1991 | Aduun waa tiro qabyo ah | Hibo Maxamed |
1991 | Yaa qaranka daafacaya | Barre Maxamed Fiidow marne Axmed Salli marna boqol |
1992 | Madhawa eelkiyo fidnadu | Aadan Goobe |
1992 | Diyaarad hawada ku maqan | Barre Maxamed Fiidow, marna Barrow |
1993 | Midnimada usoo noqo | Axmed Nuur Jangow |
1993 | Weelkii fidnadee la dhuray | mar Khadiijo Hiiraan, mar Cabdi Gacan marna Maxamed Faarax |
1994 | Hiddi Diya Hiddooy | waxaa isla qaadeen 11qof kuwaasoo kamida: C/qadir Jubba, Lafoole iyo Khadro daahir |
1994 | Hoobal yaa wadani | waxaa tanna sidoo kale isla qaaday 11qof kuwaasoo kamid ah: Maryan mursal iyo Lafoole |
1996 | Dumane geelow durduro | heestaanne waxaa wada qaadeen dhowr iyo toban qof |
2000 | Adaa wabi iyo bad wada helay | Maryan Mursal |
2002 | Qabyaaladi sow ma’aha | Aadan Goobe |
2004 | Heybaddaadu waa qarankaaga | Aadan Goobe |
Riwaayadaha waxaa ka midka ahaa
1980: Riwaayadda Qabri Hadimo. | |
1. Labadeena waa kii | Xaawo Hiiraan iyo Cabdi Hiiraad |
2. Nabsi weel u culatay | Maxamed Cali Liibaan iyo Xaawa Jallaato |
3. Waqtigiyo Nasiib | Xaawo Hiiraan |
4. Wax la hubo ma heysaa | Cabdi Hiiraad iyo Xaawo Hiiraan |
5. Bohonyoow | Cabdihiiraan |
1984: Ruwaayadda: Ka Joog Adiga Maahee. | |
1. Ka joog adiga maahee | Xassan Diiriye, Shankaroon, Axmed Iinshaar Iyo saafi Ducaale |
2. Googaa | Axmed Iinshaar iyo Shankaroon |
3. Isu qabe aan loo qabin | Xassan diiriye iyo Shankaroon |
4. Ubixi Jaceylka | Axmed Iinshar iyo Shankaroon |
5. Tasho oo samir | Axmed Iinshaar iyo Shankaroon |
6. Waad heestay | Axmed Iinshaar iyo shankaroon |
1985: Ruwaayadda: Beeney Raadkaa Raacdo Kugu Maqan. | |
1. Caashaqa La Gaday | Xassan diiriye, Shankaroon, Cabdibaadil, Iinshaar, xabibo, Sahro mire iyo nimco yasin |
2. Aduunyoy Howlabadan | Shankaroon |
3. Taada islayaab | Cabdibaadil, Sahro Mire iyo Nimco yasin |
4. Jooga maqan | Shankaroon |
5. Hadal kuba gan | Xassan Diiriye iyo Xabiibo Xassan Tooxow |
6. Xog ogaala weydii | Iinshaar, Shankaroon Xassan Diiriye iyo Xabiibo Xassan Tooxow |
By Mustafa Salad Awale
_____________________________________________________________________________________Xafiiska Wararka Qaranimo Online | Mogadishu, Somalia
_____________________________________________________________________________________